Als zelfstandig ondernemer ga je regelmatig een samenwerking aan. Bijvoorbeeld met een klant waar je een opdracht voor uitvoert, met een mede-freelancer waar je samen diensten mee aanbiedt (bijvoorbeeld een tekstschrijver en een ontwerper die samenwerken), misschien ben je je bedrijf samen met iemand anders begonnen en heb je een of meerdere zakenpartners. Maar ook werknemers zijn mensen waar je mee samenwerkt.
Als je geluk hebt dan lopen die samenwerkingen soepel en prettig. Helaas is de kans dat al je samenwerkingen vlekkeloos verlopen redelijk klein. Je komt wel eens iemand tegen die in eerste instantie zo fijn klonk, die je gouden bergen beloofde of waar je een goed gevoel bij kreeg.
Na een tijdje realiseer je je echter dat het toch niet goed klikt tussen jullie. Misschien heeft iemand je zelfs keihard voorgelogen, van je gestolen of zijn beloftes niet waargemaakt. Of het blijkt toch gewoon niet te klikken. Dat kan.
Wat doe je dan, in zo’n geval? Op welk punt stop je met de samenwerking? En hoe pak je dat het beste aan?
Het begint bij een goed gevoel
Het kan even duren om je zakelijke intuïtie goed te ontwikkelen. Misschien heb je van nature een perfect onderbuikgevoel en weet je precies wat je zoekt in een samenwerkingspartner of een klant. Dan heb je geluk!
Veel ondernemers zeggen in het begin overal ja tegen. Tegen iedere opdracht (vaak uit angst dat er ooit een moment komt dat er geen opdrachten meer binnenkomen), ja tegen iedereen die een keer koffie wil drinken (want je weet maar nooit wat eruit komt) en ja tegen iedereen die een mooi praatje ophangt.
Soms heb je wel een paar jaar nodig om te leren wat wel en niet werkt. Wat wel en niet goed gaat uitpakken. En je kan het regelmatig bij het verkeerde eind hebben. Je denkt “dit wordt niks” en dan blijkt het een ontzettend leuke opdracht te zijn. Of andersom.
Wat ik wel veel ondernemers hoor zeggen: “ Voelt het niet goed? Doe het dan niet! Grote kans dat het je veel te veel tijd en energie gaat kosten.” Maar hoe weet je nou of je naar je gevoel moet luisteren? Je kan toch niet overal nee tegen zeggen?
Intuïtie komt ook met ervaring
Je onderbuikgevoel, je intuïtie of je wel of niet met iemand moet gaan samenwerken, komt ook door ervaring. Je leert gaandeweg met wat voor soort mensen je het beste samenwerkt, wat jullie overeenkomsten zijn, met welke verschillen in opvatting je niet kunt werken en wat voor type iemand moet zijn.
Natuurlijk hoef je niet alleen maar samen te werken met mensen die precies hetzelfde zijn als jij. Juist niet! Door verschillende meningen te hebben kom je vaak tot het beste eindresultaat.
Probeer eens te bedenken met welke mensen je het fijnste hebt samengewerkt. En met wie niet. Met aantekeningen of een word cloud kun je bepalen of iemand in de toekomst past in het vakje “ Ja, doen!” of “ Nee, hard wegrennen”.
Hoe stop je een samenwerking?
Een klant
Het klonk zo leuk. Ze kwamen met een mooie opdracht, een prima deadline en een eerlijke vergoeding. Geen reden om nee te zeggen.
En toch vlot het niet. Misschien voel je je schuldig. Jij hebt tenslotte zelf ja gezegd tegen de opdracht. Onderhandeld over de prijs, goed gekeken of het wel in je planning past. Maar er zit je iets dwars. Het gaat niet zoals je had verwacht.
Misschien heb je eerst nog van alles geprobeerd. Gepraat over wat je tegenstaat, hoe je het kan oplossen. Zoek je de schuld bij jezelf. Wat had je anders of beter kunnen doen?
Maar soms ligt het toch echt gewoon aan je klant. Heb je alles perfect gedaan maar blijken ze toch een zeurpiet die voor een dubbeltje op de eerste rang wil zitten. Niet jouw schuld!
Krijg je echt buikpijn als je denkt aan deze opdracht? Durf je niet op te nemen als deze klant je belt? Dan is het tijd om afscheid te nemen.
Je mag een onprettige klant gewoon ontslaan. Echt.
Alle (negatieve) energie die in deze opdracht gaat zitten kun je beter gebruiken voor fijne mensen en prettig lopende opdrachten.
Durf je de samenwerking niet stop te zetten omdat je bang bent voor reputatieschade of omdat je bang bent geen andere opdrachten meer binnen te krijgen? Wees gerust. Dat blijkt vaak echt niet zo te zijn.
Als jij netjes aan je klant uitlegt dat de opdracht niet verloopt zoals jij had verwacht, niet alle schuld op je neemt maar ook niet met het vingertje gaat wijzen, dan snappen ze het zelf vaak ook wel.
Dit werkt vaak prima: “Helaas verloopt deze opdracht niet zoals ik had verwacht. Het lijkt me beter onze samenwerking te beëindigingen. Ben je het daarmee eens? Als je wilt, kan ik je helpen zoeken naar een betere vervanger.”
Een samenwerkingspartner
Samenwerkingen tussen freelancers met verschillende disciplines wordt steeds populairder. Overal vormen zich groepjes ondernemers die in teamverband hun diensten aanbieden om zo meer mensen van dienst te kunnen zijn.
Een webdesigner die samenwerkt met een tekstschrijver, een fotograaf die samenwerkt met een videograaf, een marketer die een SEA-specialist in de arm neemt. Op vele gebieden kan er samengewerkt worden om je dienstenpakket uit te breiden.
Maar ook mensen in dezelfde branche vormen clubs. Zo kunnen ze werk aan elkaar uitbesteden of doorschuiven. Toch die klant aannemen met een specifieke expertise of niet nee hoeven zeggen tegen een eigenlijke te grote opdracht. Het kan heel fijn zijn om een vangnet te hebben op het moment dat je het te druk (of juist te rustig) hebt.
Een boekhouder, jurist, marketingbureau etc. zijn ook samenwerkingspartners.
Maar wat nou als je toch niet zo tevreden bent over een samenwerking, wat doe je dan? Het hangt er natuurlijk een beetje vanaf hoe afhankelijk je bent van die ander. Iemand waar je ontzettend veel werk van krijgt zeg je waarschijnlijk iets minder gemakkelijk gedag dan iemand waarmee het feitelijk nog nooit tot een samenwerking gekomen is.
Een mede-tekstschrijver die slecht is in het verkopen van diensten, dus maar heel weinig werk binnenhaalt en toch niet zo goed blijkt te schrijven. Een fotograaf die heel anders denkt over wat wel en niet kan tijdens een shoot. Een boekhouder waar je geen betrouwbaar gevoel van krijgt. Het beste kun je niet te veel onnodige tijd en energie in zo’n samenwerking stoppen. Want het komt meestal niet meer goed.
Noteer wat je niet bevalt, geef dit feitelijk en zonder emoties aan en neem netjes afscheid. Niet via de whatsapp, niet tijdens iemands vakantie, maar pak even de telefoon. Of beter nog, stuur een email met weloverwogen woorden waarin je beleefd en feitelijk blijft. Ga vooral geen lelijke dingen zeggen achter iemands rug om, want die boemerang komt altijd weer bij je terug.
Een zakenpartner
Tijdens je studie waren jullie beste vrienden. Urenlang hingen jullie in de kroeg, pratend over de toekomst. Hij kwam met de mooiste ideeën, de grootste dromen. Tot hij vroeg: “Zullen we niet samen een startup beginnen?”
Je kunt je niks mooiers voorstellen. Nachten zullen jullie samen doorhalen. Keihard zullen jullie samen werken. Samen zullen jullie de successen vieren. Eindelijk iemand waar je het mee aandurft.
Maar nou blijkt dat hij helemaal niet zulke goede ideeën heeft. Het zijn meer vage brainfarts die helemaal niet praktisch zijn, of veel te veel geld gaan kosten. Hij geeft jullie zuurverdiende centen liever uit aan een duur horloge dan een deel terug te investeren in het bedrijf. En hij werkt eigenlijk helemaal niet zo hard. Gaat hij nou alweer een lang weekend weg?
Dit kan, vooral emotioneel gezien, nog wel eens de moeilijkste samenwerking zijn om mee te stoppen. Je bent dan in één klap je bedrijf, je beste vriend en je inkomen kwijt. Maar hij luistert niet. Je kunt niet meer slapen, praat thuis over niks anders meer en je partner is het nou wel zat. Je ouders ook. Je andere vrienden zitten ongemakkelijk naar jullie ruzies te luisteren. Het gaat zo niet langer.
Vraag advies. Kijk hoe je deze situatie zo prettig en soepel mogelijk kunt oplossen. Zoek een mediator, een jurist of een businesscoach die dit al eens heeft meegemaakt.
Ook hier geldt: ga vooral niet met modder gooien. Rond de samenwerking netjes en zorgvuldig af en probeer de draad zo snel mogelijk weer op te pakken. Probeer ook vooral de vriendschap voort te zetten, als dat lukt. Het was een dure les, maar je kan ‘m wel in je achterzak steken.
Een werknemer
Juridisch en financieel kan dit door de Nederlandse wetgeving echt een drama worden, een werknemer ontslaan. Het is natuurlijk mooi dat werknemers in Nederland zo goed beschermd worden. Maar het is vooral mooi als je zelf die werknemer bent. Als je de andere kant ziet is het opeens een stuk minder leuk.
“Ik wens je veel personeel!” is een bekende Joodse en Arabische uitspraak. Het betekent dat je iemand veel zorgen en ellende wenst. Tja. Nou zit daar helaas wel wat in. De meeste ondernemers die ooit personeel hebben gehad zullen er wel verhalen over hebben.
Een paar voorbeelden: Iemand komt op zijn eerste werkdag gewoon niet opdagen. Iemand meldt zich in week 2 al ziek. Iemand steelt letterlijk wc-papier uit het toilet. Iemand maakt de hele tijd slechte grappen tegen klanten aan de telefoon. Iemand draagt 3 dagen achter elkaar dezelfde slecht zittende kleding die steeds meer naar zweet gaat ruiken. Iemand begint een affaire met een getrouwde collega. Iemand vertelt klanten achter je rug om dat hij over 2 jaar je zaak wel even over gaat nemen. Iemand gaat na 3 maanden, als hij eindelijk ingewerkt is, weg omdat hij ergens anders beter betaald wordt. Dit zijn allemaal waargebeurde voorbeelden uit de praktijk.
Wil je van iemand af? Of denk je er juist over om (meer) personeel in te huren? Het kan zeker goed zijn voor je bedrijf om uit te breiden. Taken afstoten die iemand anders sneller en goedkoper kan doen zodat jij aan de zaak kan werken in plaats van in de zaak is geen slecht idee. Maar dan moet je werk ook wel echt kunnen uitbesteden en niet de hele tijd juf of meester hoeven spelen. Laat je in ieder geval goed informeren, bijvoorbeeld door andere ondernemers met personeel en door een jurist. Kun je lekker je eigen verhalen gaan verzamelen.
Geen onnodige energie meer verspillen
Kortom, niet alle samenwerkingen zullen vlekkeloos verkopen. Werk je met andere mensen (welke ondernemer doet dat niet?) dan werk je met andere karakters, overtuigingen, werkwijzen, prioriteiten en manieren. Zorg er in ieder geval altijd voor dat je iedere samenwerking netjes, vriendelijk en duidelijk afrondt. Hou de eer aan jezelf en zie alles als een les op je pad als ondernemer.
Is het al tijd voor afscheid?
