De juiste rechtsvorm kiezen
Nu je de knoop hebt doorgehakt, wil je maar één ding: zo snel mogelijk beginnen met ondernemen! Maar voordat het zover is, moet je een aantal zaken regelen en belangrijke besluiten nemen. Over de rechtsvorm van je onderneming, bijvoorbeeld, want die moet je weten vóór je je inschrijving bij de Kamer van Koophandel kunt regelen. Maar welke rechtsvormen zijn er en welke past het beste bij jou en je kersverse onderneming? We zetten ze voor je op een rijtje. Mét de voor- en nadelen, zodat jij een weloverwogen keuze kunt maken.
Welke rechtsvorm past bij mijn bedrijf?
Nederland kent een aantal verschillende rechtsvormen. En hoewel de verschillen tussen sommige daarvan niet heel duidelijk zijn, verschillen ze wel degelijk. De Nederlandse rechtsvormen zijn:
- Eenmanszaak
- Vennootschap onder firma (vof)
- Commanditaire vennootschap (cv)
- Maatschap
- Besloten vennootschap (bv)
- Naamloze vennootschap (nv)
- Vereniging
- Coöperatie of onderlinge waarborgmaatschappij
- Stichting
We lichten de meest voorkomende rechtsvormen hieronder voor je toe.
Eenmanszaak
Veel startende ondernemers beginnen als zzp’er of freelancer met ondernemen. Maar freelancer of zzp’er is geen rechtsvorm: de rechtsvorm die daarbij hoort is eenmanszaak. Begint je bedrijf als eenmanszaak, dan betekent dat niet dat je tot in het einde van dagen in je eentje blijft werken. Een eenmanszaak mag namelijk ook personeel in dienst hebben.
De voor- en nadelen van een eenmanszaak
Een eenmanszaak beginnen is vrij eenvoudig. Je hoeft je alleen in te schrijven bij de KvK en je eenmanszaak is een feit. Je hoeft dus niet eerst naar een notaris en ook een startkapitaal is niet nodig.
Wanneer je een eenmanszaak hebt, is er nauwelijks verschil tussen zakelijk en privé-vermogen. Je bent als eigenaar van een eenmanszaak hoofdelijk aansprakelijk voor alle schulden die er binnen je bedrijf ontstaan. Als je getrouwd bent, kan ook het privé-vermogen van je partner in gevaar komen in zo’n situatie. Dit kun je voorkomen door bij de notaris huwelijkse voorwaarden te laten opstellen.
Vennootschap onder firma (vof)
Begin je jouw bedrijf niet in je eentje, maar met één of meer anderen? Dan kan een vof de juiste rechtsvorm voor jullie bedrijf zijn. De vof is te vergelijken met een eenmanszaak: er worden geen speciale eisen gesteld, behalve dat je het bedrijf inschrijft bij de KvK.
Voor- en nadelen vof
Een vof is net zo snel en makkelijk op te richten als een eenmanszaak. Je hoeft geen startkapitaal te hebben en de afspraken tussen jou en je zakenpartners hoeven niet formeel vastgelegd te worden. Maar door afspraken over verantwoordelijkheden, bevoegdheden en winstverdeling schriftelijk vast te leggen, voorkom je wel problemen in de toekomst. De notaris kan je helpen met het vastleggen van deze afspraken in een vennootschapscontract.
Net als bij de eenmanszaak, zijn de vennoten van een vof ieder hoofdelijk aansprakelijk voor eventuele schulden die ontstaan. Een bezoekje aan de notaris kan dan ook geen kwaad als je getrouwd bent en vennoot wordt.
Commanditaire vennootschap (cv)
Een commanditaire vennootschap begin je als je niet over voldoende startkapitaal beschikt om je bedrijf te beginnen. Door een cv op te richten, kan een geldschieter een stille vennoot worden. Dit wordt ook wel een commanditaire vennoot genoemd.
De voor- en nadelen van een commanditaire vennoot
Een cv is perfect als je snel wilt handelen én extra kapitaal nodig hebt. Bij een commanditaire vennootschap heb je beherende vennoten en stille vennoten. Beherende vennoten zijn verantwoordelijk voor de dagelijkse gang van zaken binnen de onderneming en daarom ook 100% verantwoordelijk voor de schulden. Een stille vennoot is niet privé aansprakelijk voor de schulden van het bedrijf: hij verliest enkel het ingebrachte kapitaal.
Maatschap
Wil je samen met een ander een praktijk beginnen als (tand)artsen, architecten, advocaten en fysiotherapeuten? Dan is de maatschap waarschijnlijk de beste rechtsvorm voor jou.
Voor- en nadelen maatschap
Een maatschap oprichten is net zo eenvoudig als het oprichten van een vof. Je schrijft de onderneming in bij de KvK en je kunt beginnen! Maar het is verstandig om wel even stil te staan bij de onderlinge afspraken en deze vast te leggen bij de notaris. Het belangrijkste verschil met de vof is dat bij een maatschap alle deelnemers voor een gelijk deel verantwoordelijk zijn voor schulden die ontstaan. Bij een vof is iedere vennoot 100% verantwoordelijk.
Besloten vennootschap (bv)
Bij een besloten vennootschap (bv) is het kapitaal verdeeld in aandelen. Die aandelen mogen in handen zijn van één persoon, maar dat hoeft niet. Zie je het niet zitten om hoofdelijk aansprakelijk te zijn? Dan is de bv misschien de beste rechtsvorm voor jou.
Voor- en nadelen van een bv
In tegenstelling tot de eenmanszaak, vof, cv en maatschap, is de besloten vennootschap een rechtspersoon. Dat betekent dat de bv verantwoordelijk is voor schulden die ontstaan, en niet de vennoten. Fijne gedachte, toch? Je hoeft sinds 2012 ook niet meer te beschikken over startkapitaal, wat de bv nog aantrekkelijker maakt voor starters.
Maar er zitten ook nadelen aan. Zo moet je voor de oprichting van een bv wel naar de notaris om een akte van oprichting op te laten stellen en je statuten vast te leggen. Daarnaast moet je jaarlijks jaarstukken opstellen en deze deponeren bij de KvK, wat ook weer extra werk en kosten met zich meebrengt.
Naamloze vennootschap
Ook bij een naamloze vennootschap (nv) zit het kapitaal in aandelen. Maar waar de bv alleen aandelen op naam kent, kan een nv ook aandelen hebben die vrij verhandelbaar zijn.
Voor- en nadelen nv
Je bent als aandeelhouder van een nv niet hoofdelijk aansprakelijk voor eventuele schulden die ontstaan binnen de naamloze vennootschap. Maar net als bij een bv, moet je wel eerst naar de notaris voor het vastleggen van je statuten en moet je jaarlijks je jaarstukken deponeren bij de KvK. Daarnaast moet een nv over startkapitaal beschikken voordat je hem kunt inschrijven bij de KvK. Dat startkapitaal moet minimaal 45.000 euro zijn.
Kiezen uit een rechtsvorm is (misschien) niet eenvoudig
Je ziet het: er zijn veel verschillende mogelijkheden als het gaat om de rechtsvorm van je bedrijf. Wat de juiste rechtsvorm voor jouw bedrijf is, is vooral afhankelijk van:
- hoeveel risico je onderneming met zich meebrengt;
- hoeveel risico jij persoonlijk bereid bent te lopen
- en of je in je eentje start of met partners.
Om je een beeld te geven van het Nederlandse ondernemingsklimaat op dit moment: in het tweede kwartaal van 2021 zijn er maar liefst 1.301.055 eenmanszaken actief. Het aantal bv’s is beduidend lager: slechts 390.900. En er zijn maar 170.445 nv’s in Nederland.
Daarnaast is het goed om je vooraf te realiseren dat er voor iedere rechtsvorm andere belastingregels gelden. Als je daar meer over wilt weten, raden we je aan om de website van de Belastingdienst te checken of je te laten adviseren door een accountant.
Keuze voor rechtsvorm gemaakt?
Ben je eruit en weet je welke rechtsvorm jouw bedrijf krijgt? Gefeliciteerd, je bent weer een stap dichter bij het ondernemerschap! Als je ook al een goede bedrijfsnaam hebt gekozen, ben je nu waarschijnlijk klaar voor de inschrijving bij de Kamer van Koophandel.
